000
Program „Świat wokół nas. Dawniej i dziś” to cykl zajęć o charakterze historycznym z elementami działań artystycznych i ogólnorozwojowych. Jego celem jest wspomaganie pracy nauczycieli szkół podstawowych. W ciągu roku szkolnego na poziomie każdej klasy proponujemy do zrealizowania 4 tematy wskazanych przez nas lub dowolnie wybranych przez nauczyciela.
Spotkania składają się z części teoretycznej (prezentacji multimedialnej lub gawędy) oraz warsztatowej, w czasie której uczestnicy w praktyce utrwalają wiedzę zdobytą podczas prezentacji. Stopień trudności części teoretycznej jak i praktycznej jest modyfikowany w zależności od potrzeb i możliwości percepcji uczestników. Dla zbudowania odpowiedniego klimatu zajęcia prowadzą edukatorzy ubrani w średniowieczne stroje a klasa lekcyjna zyskuje historyczną scenografię (oryginale przedmioty lub repliki znalezisk archeologicznych takich jak tkaniny, przedmioty gospodarstwa domowego, elementy uzbrojenia etc.). Chcąc zapewnić właściwą jakość naszych zajęć z zachowaniem zasady podmiotowości ucznia, proponujemy zajęcia trwające dwie godziny lekcyjne w grupach około 25 uczniów. Zajęcia świetnie nadają się także do urozmaicenia działalności instytucji kultury czy świetlic środowiskowych.
ooo
oo
Proponowany przez nas podział zajęć został przygotowany zgodnie z wytycznymi metodyka oraz harmonogramem podstawy nauczania. Nie jest on jednak sztywnym programem a raczej zbiorem tematów, które każdy nauczyciel może dowolnie komponować według własnych potrzeb.
KLASA I
wrzesień – październik
„Abecadło z pieca spadło, czyli o tym kto i dlaczego wymyślił pismo”
PREZENTACJA:
• od pisma obrazkowego do alfabetu łacińskiego
• różnorodność współczesnych form zapisu (arabski, chiński, hebrajski itd.)
• materiały piśmiennicze na przestrzeni dziejów (od tabliczki glinianej do książki)
WARSZTATY:
• ćwiczenia z kaligrafii (pisanie piórem, trzcinką i stalówką)
listopad – grudzień
„Zuzia – lalka nieduża, czyli historia zabawki”
PREZENTACJA:
• zabawki od starożytności do czasów współczesnych
• zabawy naszych rodziców dziadków, pradziadków
WARSZTATY:
• wykonanie prostej zabawki w oparciu o wzór średniowieczny
styczeń – luty
„Nie święci garnki lepią”
PREZENTACJA:
• krótka historia powstania i użytkowania naczyń od czasów prehistorycznych do współczesnych
• rodzaje i sposoby wykonywania naczyń
• zdobienie naczyń
WARSZTATY:
• lepienie prostych naczyń glinianych technikami średniowiecznymi
marzec – kwiecień
„M jak mieszkanie”
PREZENTACJA:
• siedziby ludzkie od prehistorii do współczesności
• zależność życia dawnych ludzi od środowiska
• naturalne materiały wykorzystywane w średniowiecznym i współczesnym budownictwie
• jak powstawały i rozwijały się miasta
WARSZTATY:
• sklejanie modelu budowli historycznej
KLASA II
wrzesień – październik
„Jak to ze lnem było”
PREZENTACJA:
• krótka historia odzieży
• naturalne surowce do produkcji tkanin i sposoby ich pozyskiwania (wełna, len, jedwab)
• od runa do koca – narzędzia i czynności towarzyszące produkcji tkanin
• dlaczego jeden z miesięcy nazwano październik
WARSZTATY:
• tkanie na mini krosnach
listopad – grudzień
„Nie kupuj kota w worku – na kupieckim szlaku”
PREZENTACJA:
• historia handlu od czasów prehistorycznych do chwili obecnej
• historyczne systemy miar i wag
• środki płatnicze (skóry, muszle, tkaniny, monety, banknoty)
• „bursztynowy szlak” – kupcy zza gór i mórz
WARSZTATY:
• projektowanie własnej monety oraz bicie monety średniowiecznej
styczeń – luty
„Modnie czy wygodnie”
PREZENTACJA:
• ewolucja ubiorów człowieka od jaskiniowca do stroju współczesnego
• forma stroju w zależności od klimatu i jego przeznaczenia
• moda dziecięca w różnych epokach
• materiały do wyrobu ubrań
• polski strój narodowy
WARSZTATY:
• wycinanie i kolorowanie papierowych, średniowiecznych strojów dla lalek (młodsze dzieci)
marzec – kwiecień
„Wojowie i rycerze”
PREZENTACJA:
• uzbrojenie wojów i rycerzy
• od pazia do rycerza, czyli długa droga do pasowania
• Zawisza Czarny i inni słynni rycerze
WARSZTATY:
• turniej rycerski i łuczniczy (zajęcia w plenerze)
Proponowany przez nas podział zajęć został przygotowany zgodnie z wytycznymi metodyka oraz harmonogramem podstawy nauczania. Nie jest on jednak sztywnym programem a raczej zbiorem tematów, które każdy nauczyciel może dowolnie komponować według własnych potrzeb.
KLASA III
wrzesień – październik
„Bez pracy nie ma kołaczy”
PREZENTACJA
• historia użytkowania roślin zbożowych
• różne rodzaje zbóż i sposoby ich przetwarzania
• historyczne i współczesne sposoby uprawy zbóż – prace i narzędzia
• droga jaką musi przebyć ziarno, aby stało się chlebem (dawniej i dziś)
WARSZTATY:
• lepienie i pieczenie podpłomyków (pieczenie odbywa się na zewnątrz budynku na średniowiecznym palenisku)
listopad – grudzień
„W zdrowym ciele zdrowy duch”
PREZENTACJA:
• czym pielęgnowali zęby jaskiniowcy
• w rzymskiej i średniowiecznej łaźni
• myć się czy nie myć – oto jest pytanie
WARSZTATY:
• produkowanie mydełek
styczeń – luty
„Zapomniane i ginące zawody”
PREZENTACJA:
• co robił bednarz, kołodziej, smolarz
• Kowalski, Owczary i ulica Ciesielska – o pochodzeniu nazwisk i nazw
• dlaczego zawody pojawiają się i giną
WARSZTATY:
• wyplatanie ozdób wiklinowych
marzec – kwiecień
„Nie od razu Kraków zbudowano”
PREZENTACJA:
• wieś, osada, gród, miasto – czyli razem raźniej
• wójt, rajca, burmistrz, prezydent, czyli kto rządził na wsi i w mieści
• zależność dawnych ludzi od środowiska
• naturalne materiały wykorzystywane w średniowiecznym i współczesnym budownictwie
WARSZTATY:
• budowanie makiety średniowiecznej osady (praca zespołowa)
oo
W ramach współpracy z piotrkowską filią Uniwersytetem Jana Kochanowskiego w Kielcach prowadzimy zajęcia edukacji historycznej na Uniwersytecie Pierwszego Wieku w Bełchatowie i Piotrkowie Trybunalskim. Są to zajęcia grupowe i indywidualne.
Zajęcia grupowe są prowadzone w siedzibie filii Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Piotrkowie przy ulicy Słowackiego 114/118 na Wydziale Filologiczno-Historycznym w budynku B. Wykłady połączone z warsztatami są skierowane do klas I-III szkoły podstawowej i mogą w nich uczestniczyć uczniowie pod opieką nauczyciela. Zajęcia odbywają się w dni powszednie. Całoroczny spis tematów znajdziecie państwa odpowiednio w zakładkach Klasa I, Klasa II, Klasa III.
Szczegółowe informacje o terminach i zapisach można uzyskać mailowo: kontakt@geniusz.edu.pl, telefonicznie: 697-389-690 lub śledząc wydarzenia na Facebook’u. Koszt zajęć wynosi 15 zł od osoby za spotkanie.
Zajęcia indywidualne są prowadzone w soboty. W Bełchatowie nabór na Uniwersytet Pierwszego Wieku w roku akademickim 2019/2020 odbywa się na dwa kierunki studiów – historia i filologia polska. Zajęcia odbywają się w sali dydaktycznej Muzeum Regionalnego w Bełchatowie. Szczegóły i formularze zgłoszeniowe pod linkiem Bełchatowski Uniwersytet Pierwszego Wieku.
Studenci Piotrkowskiego Uniwersytetu Pierwszego Wieku zyskają możliwość zaspokojenia ciekawości poznawczej z zastosowaniem jednej z fundamentalnych zasad współżycia akademickiego – sine ira et studio. Połączenie wymiaru teoretycznego i praktycznego da okazję do pełnego wykorzystania cech charakteryzujących dzieci w każdym wieku: ciekawości świata, gotowości podejmowania nowych wyzwań, łatwości nawiązywania kontaktów w grupie rówieśniczej, a tym samym rozwijania ich kompetencji społecznych.
Szczegóły i formularze zgłoszeniowe pod linkiem Piotrkowski Uniwersytet Pierwszego Wieku.
„Realizowana w ten sposób edukacja historyczna odzwierciedla najnowsze idee w naukach o wychowaniu i tendencje współczesnej historiografii. Pozwalając uczniom na czynny udział w tego typu zajęciach, dajemy im możliwość na czynny udział w życiu społecznym.”Dr hab. Aleksander Bołdyrew, Instytut Historii Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach
„Dzięki tym zajęciom mój syn odkrył, że istnieje coś ciekawszego niż komputer.”Mama Łukasza
Stara konfucjańska maksyma „Powiedz mi, a zapomnę. Pokaż mi, a zapamiętam. Pozwól mi zrobić, a zrozumiem.” jest metodyczną bazą tych zajęć historycznych.
Jeszcze długo po zajęciach dzieci pamiętają czego się w ten sposób nauczyły. Metody oparte na działaniu zapewniają większą i lepszą jakość przyswajanej wiedzy.
Tak prowadzone zajęcia to klucz do sukcesu edukacyjnego.Anna Nowak, wicedyrektor Zespołu Szkół nr 4 w Tomaszowie Mazowieckim
Jeszcze niedawno ginące lub zupełnie zapomniane zawody, wracają do łask. A to za sprawą dużej popularności historycznych pikników, festynów i jarmarków, które nie mogą odbyć się bez odpowiedniej oprawy. Rosnące zapotrzebowanie spowodowało, że wiele osób, traktujących ruch rekonstrukcji historycznej jako hobby, zajęło się tym zawodowo. Ba, wręcz z akademickim podejściem, odtwarzając dawne warsztaty rzemieślnicze na podstawie znalezisk archeologicznych i naukowych opracowań. W końcu średniowieczny rzemieślnik był świetnie wyszkolonym fachowcem! Nasze pokazy o charakterze rekonstrukcji historycznej są prowadzone przez instruktorów ubranych w stylowe, stroje z epoki oraz z użyciem narzędzi i materiałów zgodnych z historycznymi przekazami. Natomiast podczas prezentacji edukacyjnych organizowanych np. dla dzieci i młodzieży równolegle pokazujemy urządzenia współczesne (np. koło garncarskie nożne i koło garncarskie elektryczne). Ma to dodatkowy walor poznawczy, podkreślający ciągłość myśli technicznej lub metod produkcji od zamierzchłej przeszłości po dzień dzisiejszy.
oo
Wyroby z gliny towarzyszą człowiekowi już od ponad 12 tys. lat. Trudno wyobrazić sobie rozwój cywilizacji bez tego powszechnego surowca. Również współcześnie w dobie kosmicznych osiągnięć nadal budujemy domy z cegieł, kuchnie i łazienki zdobimy płytkami ceramicznymi a herbatę pijemy z glinianych kubków. Naczynia z gliny wytwarzane przez pierwszych garncarzy pojawiły się w momencie przejścia na osiadły tryb życia. Od tamtej pory archeolodzy znajdują ich niezliczone ilości. Dzięki trwałości ceramiki i jej powszechności, poszczególne kultury w dziejach człowieka otrzymywały nazwy od charakterystycznych zdobień lub kształtu naczyń np. kultura ceramiki wstęgowej, pucharów lejkowatych i amfor kulistych. O powszechności naczyń z gliny zdecydowało powszechne występowanie surowca oraz łatwość jego obróbki. Nie potrzeba do tego żadnych skomplikowanych urządzeń; potrzeba natomiast trochę cierpliwości i wyobraźni, by stworzyć coś własnego i niepowtarzalnego. Bo nic tak nie smakuje jak poranna kawa wypita z własnoręcznie wykonanego kubka.
Na naszych zajęciach zapraszamy do wspólnej zabawy z gliną. Nie gwarantujemy, że za pierwszym razem powstanie arcydzieło, ale na pewno powstanie rzecz niepowtarzalna, z którą każdy autor niezależnie od wieku będzie emocjonalnie związany.
Czy w średniowieczu istniał plastik? Nie, bo i po co. Z powodzeniem zastępowały go zwierzęce kości, rogi i poroża. Tani, odpadowy materiał wykorzystywany przez człowieka do wyrobu prostych narzędzi i ozdób już od czasów schyłkowego paleolitu (11-9 tys. p.n. e.).
Kość, róg i poroże były bardzo powszechnymi surowcami ponieważ posiadały doskonałe właściwości fizyczne i chemiczne, dzięki którym przedmioty z nich wykonane były twarde, a jednocześnie sprężyste, co sprawiało, że były wytrzymałe i często używane. Narzędzia kościane i rogowe odgrywały dużą rolę w życiu i gospodarce człowieka. Bez względu na to czy było to w czasach, kiedy do ich produkcji używano kości i kłów mamutów, kości i rogów krów czy słoniowych ciosów. Rzemieślnicy wykorzystywali poroża, rogi i kości do wytwarzania narzędzi rolniczych, broni, ozdób, przedmiotów codziennego użytku takich grzebienie, klamry do pasków, oprawy do noży, szpile do włosów i płaszczy, ekskluzywne rogi do picia lub grania. Nie przypadkiem też pierwsze okulary miały oprawy rogowe, czyli oprawki wykonane z rogu krowiego.
Rzemieślnik, który zajmował się obróbką kości i poroża nazywany był rogownikiem. Rogownicy wykonujący grzebienie często nazywani byli grzebieniarzami i traktowani byli jako osobne rzemiosło.
Wyplatanie to jedno z wcześniejszych, niektóre ze źródeł wskazują, że najwcześniejsze rzemiosło jakie posiedli nasi przodkowie. Surowiec w postaci traw, gałązek, łodyg czy też łyka otaczał ówczesnego człowieka z każdej strony. Opanowanie techniki łączenia ich, splatania w użytkowe, coraz bardziej estetyczne formy było niezwykle ważnym etapem w historii rozwoju ludzkości. Pozwalało przygotowywać kosze do transportu dobytku, pułapki na ryby, maty do spania, buty, elementy ubioru, a nawet dachy czy ściany domów.
Na naszych zajeciach zapraszamy do sprawdzenia swoich sił w plecionkarstwie. Stopień trudności warsztatów dostosowujemy do wieku i umiejetności uczestników.
„Geniusz” Kreatywna Edukacja
Godaszewice 52
97-200 Tomaszów Mazowiecki
NIP: 773-166-29-72
tel. 697-389-690
email: kontakt@geniusz.edu.pl
